Omacnica prosowianka

Artykuły > Uprawa i hodowla

Szkodniki występujące w kukurydzy mogą powodować poważne straty w wielkości i jakości plonów. Jednym z najgroźniejszych szkodników kukurydzy jest omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis). Jakie są objawy żerowania omacnicy prosowianki i jak wygląda zwalczanie szkodnika?

Omacnica prosowianka – występowanie szkodnika

Na plantacji kukurydzy omacnica prosowianka jest szkodnikiem trudnym do zwalczania, dlatego ważne są działania prewencyjne, które przyczyniają się do ograniczania jego liczebności. Omacnica zasiedla głównie uprawy kukurydzy na terenie południowej Polski, jednak w ostatnich latach szkodnik stopniowo zwiększa swój zasięg, przesuwając się w kierunku północnym. Larwy omacnicy prosowianki przy braku pokarmu mogą atakować również plantacje:

prosa,
buraka cukrowego,
winorośli

Średnie straty w plonie przy żerowaniu omacnicy prosowianki sięgają 15%, z kolei przy dużej gradacji straty mogą wzrastać, osiągając nawet 30%. Niezwalczana omacnica prosowianka może doprowadzić nawet do całkowitego zniszczenia plantacji.

Szkodliwość omacnicy prosowianki

Stadium szkodliwym omacnicy są gąsienice. Szkodliwość omacnicy prosowianki wiąże się z ograniczaniem wzrostu i rozwoju kukurydzy poprzez niszczenie liści wraz z pochwami liściowymi, a także zawiązków kolb. Uszkodzenia powodowane przez omacnicę prosowiankę dotyczą również dojrzewającej kukurydzy oraz pędów, co w efekcie prowadzi do ich łamania, a także do niszczenia ziarna. Obecność omacnicy prosowianki zwiększa również ryzyko rozwoju chorób fuzaryjnych i pojawienia się niebezpiecznych dla ludzi i zwierząt mykotoksyn.

Objawy żerowania omacnicy w kukurydzy

Postać dorosła omacnicy prosowianki osiąga długość 10-15 mm, natomiast rozpiętość skrzydeł opisywanego szkodnika kukurydzy może dochodzić do 30 mm. Omacnica uszkadza zarówno części naziemne roślin, jak i szyjkę korzeniową kukurydzy. Objawy żerowania omacnicy prosowianki widoczne są w postaci rzędów dziur w młodych liściach. Omacnica prosowianka w kukurydzy objawy daje również na łodygach w postaci widocznych gołym okiem dziur z nalotem. Drążone przez szkodniki tunele osłabiają łodygi, co z czasem prowadzi do ich pękania np. przy silniejszych podmuchach wiatru. Omacnica niszczy tkanki naczyniowe w łodydze kukurydzy, co przekłada się na spadek wielkości i jakości ziarna w kolbie.

Jak zapobiegać atakom omacnicy prosowianki?

By uprawa kukurydzy była rentowna, ważne są działania mające na celu zapobieganie gradacji szkodników. Działania profilaktyczne obejmują między innymi:

odpowiednie zmianowanie roślin,
dobieranie do uprawy odmian mniej podatnych na żerowanie gąsienic,

Zapobieganie atakom omacnicy prosowianki wiąże się również z dokładnym rozdrabnianiem i przyorywaniem resztek pożniwnych. Warto również eliminować chwasty z miejsca uprawy kukurydzy, a także z sąsiednich pól, poza tym należy przestrzegać zasad racjonalnego nawożenia, zwłaszcza azotem.

Metody zwalczania omacnicy w kukurydzy

Podstawą skutecznej ochrony upraw kukurydzy przed omacnicą prosowianką jest monitoring plantacji. Oprysk na szkodniki w kukurydzy, do których zaliczana jest omacnica prosowianka, należy wykonać po przekroczeniu progu zagrożenia, który w przypadku szkodnika stanowi:

15% uszkodzonych roślin w uprawie kukurydzy na ziarno i CCM,
30-40% uszkodzonych roślin uprawianych na kiszonkę.

Na szkodniki w kukurydzy warto stosować insektycydy, które wyróżniają się wysoką skutecznością działania. W metodzie biologicznej wykorzystuje się pasożyta jaj omacnicy – kruszynka.