Historia firmy Zetor
Producenci
Zator Tractors A.S., siedziba główna - Brno, Czechy
Należy do grupy HTC Holding
Obecnie Zetor produkuje:
ciągniki - lekkie, średnie,
ładowacze czołowe.
Powstanie marki i pierwsze legendarne modele 1946 – 1956
Ciągniki marki Zetor zaczęły tworzyć swą historię w powojennym czasie przepełnionym optymizmem. Od początków produkcji aż do dziś, zatem przez całe 65 lat, ciągniki ZETOR mimo zmieniających się potrzeb i wymagań użytkowników, nieustannie modernizowane ułatwiają pracę ludziom w gospodarstwach rolnych, firmach komunalnych, budowlanych, transportowych i wielu innych. Pierwszy traktor Zetor (Z 25) ma w metryce chrztu datę 15 marca 1946, natomiast 15 sierpnia 1946 Handlowa Izba Rzemieślnicza Republiki Czechosłowackiej zatwierdziła znak towarowy dla marki Zetor. Marka ta powstała, tak jak wszystko co jest genialne, bardzo prosto i łatwo: brzmienie wymowy litery „Z“ (zet-), którą w swym znaku stosowała Brnienska Wytwórnia Broni, w której powstały pierwsze traktory, połączył się z dwoma ostatnimi literami słowa traktor (-or) – i przyszła marka światowa „ZETOR“ była na świecie!
Ciągniki marki Zetor w ciągu sześćdziesięciu pięciu lat produkcji zostały sprzedane do około stu państw świata na pięciu kontynentach w ilości ponad 1,2 miliona sztuk. Dlatego dziś możemy śmiało powiedzieć, że Zetor jest naprawdę marką światową. W niektórych państwach, jak na przykład w Indiach, słowo ZETOR stało się synonimem dla traktora jako takiego. W roku 1954 została założona Badawczo-Rozwojowa Baza Zetora. W tym okresie na pola wyjechał po bardzo udanych Zetorach 25 i 15 mocniejszy Zetor 30, a w roku 1956 zobaczył światło dzienne nowy silny model Zetor 50 Super o mocy 50 KM.
Koncepcja unifikacji części – pierwsza unifikowana seria traktorów (UR I) (1956 – 1966)
Po dziesięciu latach istnienia marki obok popularnych ciągników Zetor 25 i Zetor 15 pojawił się także gąsienicowy traktor Zetor Super P, który po raz pierwszy został zaprezentowany na drugiej Wystawie Czechosłowackiego Przemysłu Maszynowego na terenie wystawowym w Brnie w roku 1956. W kilka lat później powstaje w firmie ZETOR nowatorska i unikatowa w skali światowej koncepcja wykorzystania zunifikowanych elementów podczas produkcji traktorów - z możliwością zastosowania identycznych części do różnych modeli i co za tym idzie znaczne uproszczenie produkcji i serwisu oraz zmniejszenie kosztów. W roku 1960 pokazuje się na rynku Zetor 3011 podstawowy model rewolucyjnej klasy unifikowanej - UŘ I. Później pojawiły się następne modele tej klasy - Zetor 2011 i 4011. W ciągnikach tych, ze względu na różne modyfikacje wprowadzono także nowe oznakowanie liczbowe poszczególnych modeli. Pierwsze dwa numery określały orientacyjną moc silnika w koniach mechanicznych (KM). Trzecia liczba oznaczała: 1 – napęd jednej osi, 2 – traktor gąsienicowy, 3 – sprężynowany kołowy traktor, 4 – napęd obu osi. Czwarta liczba z kolei oznaczała: 1 – traktor uniwersalny, 2 – traktor kultywacyjny, 3 – wąskotorowy traktor, 4 – traktor dla ryżowisk, 5 – traktor z napędem przedniej osi, 6 – półgąsienicowy traktor, 7 – traktor dla terenów podgórskich, 8 – traktor z kabiną ochronną.
Zwiększanie mocy – nadchodzi Crystal (1966 – 1976)
Zetor w tym dziesięcioleciu reaguje na wymagania rynku w zakresie wyższych osiągów ciągników. Klienci zaczęli poszukiwać ciągników z mocą w zakresie od 80 do 160 KM. W celu wsparcia badań nad silniejszym traktorem powstał w roku 1964 "Czechosłowacko-Polski Traktorowy Ośrodek Badawczy“ z siedzibą w brnienskim Zetorze. Owocem tej współpracy stały się nowe ciągniki następnej unifikowanej serii z oznakowaniem UŘ II. Model 8011, który został przedstawiony jako pierwszy, natychmiast po prezentacji uzyskał kilka nagród w kraju i za granicą. Wykorzystywał bowiem najnowocześniejsze w tych latach rozwiązania techniczne, które nie były powszechne w konkurencyjnych produktach. Ponadto jego ogromną zaletą był śmiały i nowatorski design i ergonomia obsługi.
Od roku 1968 ciągniki te z nowym oznakowaniem Crystal stopniowo wprowadzane były do produkcji seryjnej. Nowoczesna koncepcja i najnowocześniejsze rozwiązania konstrukcyjne w ciągnikach tej klasy stała się przełomem w unowocześnianiu traktorów i przyciągnęła dużą uwagę zwiedzających i ekspertów na międzynarodowych wystawach rolniczych. Wymogi klientów były dla Zetora zawsze priorytetem, dlatego sprzedawców ciągnikówZetorów i rolników w całej Europie odwiedzał autobus serwisowy Zetora, aby na bieżąco monitorować pracę nowych ciągników i wyciągając wnioski z rozmów z klientami wciąż udoskonalać swoje wyroby.
Marka daje nazwę firmie i część produkcji przenosi się na Słowację (1976 – 1986)
1 listopada 1976 roku marrka ZETOR staje się oficjalną nazwą całej firmy produkującej ciągniki, co oznacza, że rok 2011 jest także 35 Jubileuszowym rokiem dla zakładu produkcyjnego w Brnie – Líšeniu. W Zetorze były kontynuowane badania nad traktorami UŘ II. W roku 1975 został dopuszczony na rynek pierwszy sześciocylindrowy model 12011. Pod koniec lat siedemdziesiątych rozpoczęto w ramach reorganizacji produkcji stopniowe przemieszczanie produkcji do słowackiego zakładu „Závody ťažkého strojárstva” (ZŤS) Martin, gdzie były nadal modernizowane i sprzedawane pod nazwą ZŤS. W sumie ciągniki UR II zostały jeszcze trzykrotnie zmodernizowane i ostatnim modernizowanym typem był Zetor 16445. Po przeniesieniu produkcji serii UŘ II Crystal na Słowację, mniejsze ciągniki UŘ I stały się ponownie najważniejszym artykułem produkcyjnym spółki Zetor. Traktory miały masywną, i wygodną ochronną kabinę, większą moc przy niższym zużyciu paliwa i ulepszone przekładnie z większym zakresem przełożeń. Zostały także zmienione powłoki lakiernicze – obręcze kół były białe
Trzecia unifikowana seria i innowacje UŘ I (1986 – 1996)
Seria UŘ I znowu przechodzi regularne modernizacje. Standardowym wyposażeniem ciągników stało się ogrzewanie cieczą i synchronizacja 4 i 5 biegu. Pod koniec lat osiemdziesiątych seria UŘ I została uzupełniona o modele 7711 i 7745, które miały podwyższony udźwig podnośnika. Silniki dostarczały moc 70KM. W roku 1992 doszło do następnej modernizacji tej unifikowanej serii, której wynikiem były ciągniki z nazwą handlową Major. Ulepszona seria oferowała wyższą moc, niezawodność i wygodę dla kierowcy w obszernej kabinie. Moc silnika wahała się w granicach od 52 do 82 KM. W tym czasie Zetor rozpoczął produkcję traktorów serii UŘ III, które swą koncepcją i parametrami technicznymi odpowiadały podwyższonym wymaganiom i oczekiwaniom klientów. W roku 1991 zaczęła być wytwarzana seria ciągników 7520, 7540, 8520, 8540, 9520, 9540 i 10540. Silniki uzyskały moc od 70 do 105 KM i oprócz modelu 75 były wszystkie doładowywane. W modelu 105 była ponadto zastosowana dodatkowa chłodnica powietrza INTERCOOLER.
Dekada zmian (1996 – 2006)
Zetor w tej dekadzie przeszedł liczne zmiany. 1 lipca 1993 doszło do prywatyzacji i zarazem do zmiany nazwy spółki na Zetor a.s. W roku 2000 został przyjęty program rewitalizacyjny i 22 kwietnia 2002 rząd Republiki Czeskiej uchwalił sprzedaż udziału majątkowego państwa spółce HTC Holding, która stała się 29 czerwca tego roku właścicielem 98 % spółki Zetor. Spółka HTC Holding rozpoczęła natychmiastowo stabilizację finansową wraz z intensywną restrukturyzacją. Podstawowym projektem, który udało się w Zetorze z powodzeniem zrealizować, była redukcja składów, wybudowanie nowoczesnego areału produkcyjnego z wydajnym zarządzaniem i obniżenie kosztów produkcji. Z wcześniejszych czasów pozostał wydział Badań i Rozwoju, którego pracownicy nadal mają w kompetencji zapewnienie kompleksowego rozwoju nowych i modernizowanie dotychczasowych produktów. W tym czasie były kontynuowane badania i proces innowacyjny UŘ I przede wszystkim z punktu widzenia realizacji wymagających przepisów odnośnie ochrony środowiska naturalnego na rozwiniętych rynkach. Model Major został uzupełniony modelem Super z nowoczesną kabiną i podwyższoną mocą silników. Od roku 2004 zastępuje oba typy następny znacznie nowocześniejszy ciągnik serii Proxima, który jest produkowany do dziś. W 1998 serię ciągników UR III zmodernizowano i wprowadzono na rynek jako seria Forterra. Te traktory były alternatywnie oferowane z silnikiem sześciocylindrowym. Traktory z serii Proxima i Forterra uzyskały i nadal zyskują prestiżowe nagrody na znaczących imprezach targowych i konkursach.
Powrót do wyższej wydajności – przyszłość już się rozpoczęła (2006 – 2011)
W ostatnich latach Zetor prezentuje mnóstwo nowości i ulepszeń. W roku 2007 asortyment Zetora poszerza się o serię Proxima Plus, która ma w wyposażeniu przednią i tylną oś przeznaczoną do większych obciążeń. Nowym elementem jest odchylana maska umożliwiająca łatwy dostęp do filtrów olejowego, paliwowego i powietrza. Pod koniec roku 2008 zaczął być produkowany traktor Proxima Power w trzech nowych czterocylindrowych modelach, które są wyposażone w nowość – przekładnię z elektrohydrauliczną rewersyjną zmianą biegów, która umożliwia zmianę przełożeń pod obciążeniem. W roku 2011 Zetor wprowadza następną modernizację całej serii Proxima. Głównym udogodnieniem jest wprowadzenie nowej hydrauliki bez cylindra wewnętrznego. To umożliwia poprawę ergonomii elementów sterowania w kabinie. Kabina została wyposażona w cyfrową tablicę przyrządów. W chwili obecnej najnowszym ciągnikiem serii Forterra jest model 135 z nowym silnikiem Z 1605 o mocy 136 KM z szesnasto-zaworową głowicą. Wszystkie silniki ciągników ZETOR mają homologację dla EURO III. Nowa modelowa seria ciągników Forterra wyróżnia się również zewnętrznym designem i zmianami w kabinie. Ważnym krokiem innowacyjnym jest uchylana do góry maska z całkowicie nowym designem. Stylem jest zbliżona do ciągników serii PROXIMA. Wnętrze kabiny jest wzbogacone o nowy panel sterowania hydrauliką z alternatywnymi osłonami dżwigni. Zetor w przeszłości tradycyjnie należał do producentów traktorów z sześciocylindrowymi silnikami w kategorii 120 – 160 KM. Obecnie przygotowuje się powrót do mocnej klasy z wizją aby skupić się głównie na kategorii ciągników w zakresie mocy od 130 – 170 KM. Na międzynarodowej wystawie Agritechnica 2009 w Hannowerze Zetor po raz pierwszy przedstawił publiczności prototyp traktora Maxterra – traktora, który spełnia tę wizję.
Źródło: Zetor Polska Sp. z o.o. | ul. Wrocławska 48, 62-800 Kalisz, 2015